ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΟ ΔΙΚΤΥΟ
"Από τη Μυθολογία στο Διάστημα "
ΤΗΛΕΔΙΑΣΚΕΨΗ ΜΕ ΤΟ 7ο Δ.Σ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣ
ΠΟΙΗΜΑΤΑ
Από τη Μυθολογία στο Διάστημα
Πάνω στον Όλυμπο ψηλά, οι θεοί ζούσαν,
Δίας, Ήρα, Ποσειδώνας, ιστορίες που άκουγαν.
Κάτω στη Γη, άνθρωποι, ήρωες, τιτάνες,
Μύθοι πλεγμένοι, ιστορίες μαγικές, γίγαντες.
Και τώρα, ας φανταστούμε, ένα ταξίδι μακρινό,
Από τον Όλυμπο ψηλά, στο διάστημα απέραντο.
Πώς θα ήταν άραγε οι θεοί, σε αστρόπλοια ασημένια;
Πώς θα 'τανε η Γη, άστρο φωτεινό, αιθέρια;
Ίσως ο Δίας, αστροναύτης, στους πλανήτες να γυρνά,
Και η Ήρα, δορυφόρος, γύρω από τον Ήλιο να 'ναι.
Ο Ποσειδώνας, άραγε, σε άγνωστους ωκεανούς,
Να κυβερνά κύματα από αστρικόφως και νεφελώματα γαλάζια.
Και οι άνθρωποι, αστροναύτες, σε κοσμοναύτες μεταμορφωμένοι,
Να εξερευνούν γαλαξίες, άστρα και πλανήτες άγνωστους.
Μύθοι και ιστορίες, στο διάστημα ζωντανεύουν,
Σε ένα σύμπαν μαγικό, οι θεοί και οι άνθρωποι συναντιούνται.
Και η Γη, άστρο φωτεινό, αιθέρια,
Στο διάστημα λάμπει, όνειρο γήινο, μαγικό.
Από τη Μυθολογία στο Διάστημα
Απ' τη μυθολογία στο διάστημα,
Τα παραμύθια ταξιδεύουν ψηλά.
Στον Όλυμπο οι θεοί με μαγεία,
Στ' αστέρια πλέον θα βρούνε καταφύγια.
Ο Ήφαιστος με το σφυρί του χτυπά,
Δημιουργεί αστρόπλοια με φως να παίζει.
Η Ήρα, βασίλισσα στoν ουρανό,
Στο διάστημα της αναζήτησης χορεύει.
Ο Ποσειδώνας στα γαλαξίες πλέει,
Κύματα αστρικά πίσω του αφήνει.
Η Αθηνά, σοφή και λαμπρή,
Στα αστέρια με τη γνώση της θα δρομολoγηθεί.
Ο Ζευς, ο βασιλιάς του ουρανού,
Με βέλη αστεριών τα πάντα κατακτάει.
Και ο Απόλλων, ο θεός της μουσικής και του φωτός,
Στο διάστημα με μελωδίες τ' ανοίγει πλατιές πόρτες.
Απ' τη μυθολογία στο διάστημα,
Παιδιά του κόσμου ονειρεύονται ακόμα.
Τα παραμύθια πλέον στ' αστέρια πετάνε,
Και μας καλούν να τ' ακολουθήσουμε, παιδιά των ουρανών, να γίνουμε.
Δραστηριότητες : Από τη Μυθολογία στο Διάστημα
1. Φτιάξτε ένα διαστημόπλοιο:
1. Φτιάξτε ένα διαστημόπλοιο:
- Συγκεντρώστε χαρτόνι, κούτες, μπουκάλια και άλλα ανακυκλώσιμα υλικά.
- Σχεδιάστε και κατασκευάστε ένα διαστημόπλοιο, εμπνευσμένο από μυθολογικά όντα ή θεούς.
- Διακοσμήστε το με ζωγραφιές, αυτοκόλλητα ή ό,τι άλλο θέλετε.
- Φτιάξτε ιστορίες για το πού ταξιδεύει το διαστημόπλοιό σας και ποια πλάσματα συναντά.
- Φανταστείτε πώς θα ήταν οι θεοί και οι ήρωες της μυθολογίας στο διάστημα.
- Ζωγραφίστε τους σε πλανήτες, αστεροειδείς ή γαλαξίες.
- Χρησιμοποιήστε έντονα χρώματα και λάμψη για να δημιουργήσετε μια ατμοσφαιρική εικόνα.
- Υποδυθείτε μυθολογικούς ήρωες ή θεούς και φανταστείτε ότι βρίσκεστε σε μια διαστημική αποστολή.
- Ποιες προκλήσεις θα αντιμετωπίσετε;
- Πώς θα συνεργαστείτε για να πετύχετε τον στόχο σας;
- Δημιουργήστε διαλόγους και ιστορίες με βάση το παιχνίδι ρόλων.
- Επιλέξτε μια μυθολογική ιστορία.
- Σχεδιάστε αστερισμούς που απεικονίζουν τους χαρακτήρες και τα γεγονότα της ιστορίας.
- Δώστε ονόματα στα άστρα και γράψτε μια σύντομη περιγραφή για κάθε αστερισμό.
- Εμπνευστείτε από τη μυθολογία και το διάστημα και γράψτε ένα ποίημα ή μια ιστορία.
- Μπορείτε να γράψετε για ένα διαστημικό ταξίδι, για μια συνάντηση με μυθολογικά όντα στο διάστημα, ή για οτιδήποτε άλλο σας έρχεται στο μυαλό.
- Φτιάξτε μια μάσκα ή ένα κοστούμι με θέμα τη μυθολογία ή το διάστημα.
- Διοργανώστε ένα διαγωνισμό γνώσεων με ερωτήσεις για τη μυθολογία και το διάστημα.
- Διαβάστε βιβλία ή δείτε ταινίες που συνδυάζουν μυθολογία και διάστημα.
- Να ενθαρρυνθεί η δημιουργικότητα και η φαντασία των παιδιών.
- Να μάθουν για τη μυθολογία και το διάστημα με διασκεδαστικό τρόπο.
- Να αναπτύξουν δεξιότητες συνεργασίας και επικοινωνίας.
Φτιάξτε ένα διαστημόπλοιο:
- Μπορείτε να εμπνευστείτε από μυθολογικά όντα όπως ο Πήγασος, ο Κέρβερος ή η Λερναία Ύδρα για το σχήμα και τα χαρακτηριστικά του διαστημοπλοίου σας.
- Χρησιμοποιήστε χαρτόνι για να φτιάξετε την κύρια δομή του διαστημοπλοίου και προσθέστε λεπτομέρειες με μπουκάλια, πλαστικά καπάκια και άλλα υλικά.
- Βάψτε το διαστημόπλοιο με τα χρώματα που σας αρέσουν και γράψτε ένα όνομα που ταιριάζει στο θέμα σας.
- Μπορείτε να ζωγραφίσετε τον Δία να βροντάει πάνω σε έναν αστεροειδή, την Αφροδίτη να περιπλανιέται σε ένα γαλαξία γεμάτο λουλούδια, ή τον Ηρακλή να πολεμάει ένα διαστημικό τέρας.
- Χρησιμοποιήστε glitter, υφάσματα ή άλλα υλικά για να δώσετε υφή στη ζωγραφιά σας.
- Φτιάξτε μια έκθεση με τις ζωγραφιές σας και γράψτε μια λεζάντα για κάθε έργο.
- Μπορείτε να μοιραστείτε ρόλους με τα παιδιά, με ένα παιδί να υποδύεται τον μυθολογικό ήρωα και το άλλο να είναι ο βοηθός του.
- Δημιουργήστε εμπόδια και προκλήσεις που πρέπει να ξεπεράσουν οι ήρωες για να φέρουν εις πέρας την αποστολή τους.
- Εμπνευστείτε από ιστορίες μυθολογίας και διαστημικές περιπέτειες για να δημιουργήσετε ένα συναρπαστικό παιχνίδι.
- Μπορείτε να επιλέξετε μια ιστορία όπως ο μύθος του Θησέα και του Μινώταυρου, ή τον Ηρακλή και τα 12 άθλα.
- Σχεδιάστε αστερισμούς που απεικονίζουν τον Θησέα να μάχεται τον Μινώταυρο, τον Ηρακλή να παλεύει με την Λερναία Ύδρα, ή άλλα σημαντικά σημεία της ιστορίας.
- Μπορείτε να δώσετε ονόματα στα άστρα που σχετίζονται με τα πρόσωπα και τα γεγονότα της ιστορίας.
- Μπορείτε να γράψετε για ένα διαστημικό ταξίδι που έκανε ένας μυθολογικός ήρωας, για μια συνάντηση με εξωγήινους, ή για μια φανταστική αποστολή σε έναν άγνωστο πλανήτη.
- Χρησιμοποιήστε πλούσιο λεξιλόγιο και περιγραφές για να δημιουργήσετε μια ζωντανή και ενδιαφέρουσα ιστορία.
- Μοιραστείτε τα ποιήματα και τις ιστορίες σας με τα παιδιά και συζητήστε για το περιεχόμενο και τα συναισθήματα που σας προκάλεσαν.
- Φτιάξτε ένα κολάζ με εικόνες από μυθολογικές ιστορίες και διαστημικά τοπία.
- Δημιουργήστε ένα θεατρικό έργο με θέμα τη συνάντηση μυθολογικών θεών και αστροναυτών.
- Φτιάξτε ένα τραγούδι ή ένα μουσικό κομμάτι που συνδυάζει στοιχεία από τη μυθολογία και το διάστημα.
- Να καλλιεργήσουμε την περιέργεια και την αγάπη για τη μάθηση.
- Να ενθαρρύνουμε την κριτική σκέψη και την ομαδικότητα.
- Να προσφέρουμε στα παιδιά μια διασκεδαστική και εκπαιδευτική εμπειρία.
Σκοπιμότητα δημιουργίας του Δικτύου
Η ελληνική μυθολογία είναι άμεσα συνδεδεμένη με το διάστημα, με ενδεικτικό παράδειγμα αυτό της
ονομασίας των πλανητών του ηλιακού μας συστήματος, η οποία υιοθετήθηκε και χρησιμοποιείται από όλους
τους λαούς.
Σκοπός του Δικτύου είναι να αποτελέσει το ερέθισμα για την ενεργοποίηση των σχολείων (εκπαιδευτικών,
μαθητών και μαθητριών) σε θέματα που αφορούν τόσο τον ελληνικό πολιτισμό όσο το περιβάλλον και την
3
επιστήμη. Η θεματολογία του Δικτύου αντανακλά το πνεύμα της σύγχρονης εποχής, μιας εποχής που στηρίζεται
στη συνεργασία και τη συμπερίληψη. Το Διεθνές Θεματικό Δίκτυο θα δώσει, σε πρώτη φάση, στους
μαθητές/τριες της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης την ευκαιρία να μελετήσουν την ελληνική μυθολογία και τον
αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, να ασχοληθούν με τα ανθρώπινα δικαιώματα καθώς και τις εξελίξεις της επιστήμης
του διαστήματος, διερευνώντας τις εφαρμογές της στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων, τόσο μέσω των
ανακαλύψεων όσο και μέσω της ανάγκης για την αειφορική διαχείριση του περιβάλλοντος και την αντιμετώπιση
της κλιματικής κρίσης.
Το Δίκτυο εκτείνεται στους παρακάτω θεματικούς άξονες της Εκπαίδευσης για την Αειφορία:
• Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Πολιτιστική Εκπαίδευση κ.ά.
• Αγωγή Σταδιοδρομίας, Γνωριμία με επαγγέλματα, STEAM κ.ά.
2. Τίτλος και θεματικές ενότητες του Δικτύου
Ο τίτλος του Διεθνούς Θεματικού Δικτύου είναι «Από τη Μυθολογία στο Διάστημα-Myth2space». Το Δίκτυο
βασίζεται στην ολιστική προσέγγιση της μάθησης, βάζοντας στο επίκεντρο το παιδί. Στόχος είναι η
ολοκληρωμένη συγκρότηση της προσωπικότητάς του. Αφορμή για την ενασχόληση με αυτό το θέμα είναι η
αποστολή Artemis της NASA και η πρόσφατη συμμετοχή αστροναυτών ανεξαρτήτως φύλου και
φυλετικής/εθνοτικής καταγωγής σε διαστημικές αποστολές με απώτερο στόχο την προσεδάφιση στον Άρη. Η
σύνδεση της αποστολής Artemis με την ελληνική μυθολογία σε συνδυασμό με τη διεθνή κίνηση Alpha Mission-
Delos, αναδεικνύουν την ανθρωπιστική και περιβαλλοντική διάσταση αυτού του ιστορικού νέου τεχνολογικού
βήματος της ανθρωπότητας.
Επιπλέον, η πρόταση για τη δημιουργία του συγκεκριμένου Διεθνούς Θεματικού Σχολικού Δικτύου
ευθυγραμμίζεται με την παρότρυνση της ίδιας της NASA προς τα σχολεία σε παγκόσμιο επίπεδο να ασχοληθούν
με ένα τόσο επίκαιρο ζήτημα. Το εξαιρετικά σημαντικό αυτό βήμα της ανθρωπότητας για την κατάκτηση του
διαστήματος συνδέθηκε από την αρχή με την ελληνική πολιτισμική παράδοση και την προγονική νοημοσύνη. Η
πρώτη αποστολή του 1969 πήρε το όνομα Apollon από τον Έλληνα θεό της λογικής και η τωρινή πήρε το όνομα
Artemis, από τη θεά της φύσης και της αειφορίας.
Οι θεματικές ενότητες του Δικτύου σχετίζονται άμεσα με την τριπλή διάσταση της διαστημικής αποστολής, η
οποία εκπέμπει μηνύματα ανθρωπιστικά (ισότιμη κοινωνική θέση όλων των ατόμων χωρίς διακρίσεις, ιστορική
εμπειρία), οικολογικά (απειλές στο ανθρωπογενές περιβάλλον λόγω της κλιματικής κρίσης και διαχείριση των
περιβαλλοντικών προκλήσεων) καθώς και επιστημονικού ενδιαφέροντος (τεχνολογικά και επιστημονικά
επιτεύγματα).
Η ίδια η NASA, στην επίσημη ιστοσελίδα της προωθεί διεθνώς την ενασχόληση κάθε εκπαιδευτικής βαθμίδας
με τις συγκεκριμένες θεματικές μέσα από ανάλογες δραστηριότητες (ακόμα και μεθοδολογίας STEM σε
συνδυασμό με τα Νέα Προγράμματα Σπουδών σε όλα τα μαθήματα).
3. Σκοποί και στόχοι του Δικτύου
Στη σημερινή εποχή, οι σχολικές μονάδες καλούνται να παίξουν σημαντικό ρόλο στην συγκρότηση της
προσωπικότητας των μαθητών και μαθητριών και στην ανάδειξή τους σε ενεργούς πολίτες. Το σχολείο έχει
σημαίνοντα ρόλο στην καλλιέργεια των δεξιοτήτων και ικανοτήτων των παιδιών προκειμένου να έχουν
ανεπτυγμένες δυνατότητες να ανταποκριθούν στις αυξημένες απαιτήσεις του μέλλοντος. Η ανάγκη αυτή
επιβάλλεται να καλυφθεί με τη δημιουργία ενός δικτύου καινοτομιών στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής
διαδικασίας. Το έργο των σχολείων στον 21ο αιώνα οφείλει να είναι συνδεδεμένο με την ενίσχυση ενεργών
ρόλων όλων των εμπλεκόμενων μελών της εκπαιδευτικής κοινότητας.
Κεντρικός στόχος είναι τα σχολεία να αναπτύξουν ένα βελτιωμένο σύστημα οργάνωσης ευθυγραμμισμένο
στη σύγχρονη πραγματικότητα, με κατεύθυνση τους 4 στόχους της Αειφόρου Ανάπτυξης (Περιβάλλον,
Οικονομία, Προαγωγή της Υγείας, Πολιτισμός).
4
Η συμμετοχή στο συγκεκριμένο Δίκτυο δηλώνει την εξωστρέφεια, χαρακτηριστικό του σύγχρονου σχολείου,
που οφείλει να αλληλεπιδρά με άλλα σχολεία, με Φορείς και με την τοπική κοινωνία. Το προτεινόμενο σχολικό
Δίκτυο έχει ως σκοπό να καλλιεργήσει τις δεξιότητες αυτορρύθμισης, της ευελιξίας καθώς και της
προσαρμοστικότητας, του εκσυγχρονισμού και της επικαιροποίησης δεδομένων, ώστε οι μαθητές και οι
μαθήτριες να έχουν τα δομικά στοιχεία για την προσωπική και επαγγελματική τους ανάπτυξη.
Οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές/-τριες οι οποίοι/-ες συμμετέχουν σε αντίστοιχες δραστηριότητες
βελτιώνουν παράλληλα με άλλες δεξιότητες και την αυτοεκτίμησή τους, ενισχύουν τις μεταξύ τους σχέσεις, και
το αποτέλεσμα αυτών είναι μετρήσιμο για την συνολική εικόνα της σχολικής μονάδας.
Η συνεργατική συμμετοχή των εκπαιδευτικών σε μια κοινότητα δημιουργεί την αίσθηση εμπιστοσύνης,
αμοιβαίου σεβασμού, την προσήλωση σε κοινές αρχές και αξίες. Κατά συνέπεια, μέσω της ανταλλαγής ιδεών,
πρακτικών συμβουλών και κριτικού αναστοχασμού, ενισχύεται η ικανότητα για μάθηση και εξέλιξη, ενώ
παρέχεται η δυνατότητα ανάπτυξης των τεχνικών δεξιοτήτων και γνώσεων. Εμπειρίες, πρακτικές, μέθοδοι
διδασκαλίας και μάθησης των συνεργαζόμενων σχολείων μπορεί να επηρεάσουν θετικά τη λειτουργία και τα
αποτελέσματα της σχολικής μονάδας.
Επιπρόσθετα, τα παιδαγωγικά οφέλη για τους μαθητές και τις μαθήτριες που θα συμμετέχουν στο Δίκτυο
είναι πολλαπλά και πολύπλευρα.
Ενδεικτικά, αναφέρονται:
• συμπερίληψη – ενσωμάτωση παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες
• συνειδητοποίηση του «ανήκειν» σε ένα σχολικό κοινωνικό σύνολο με ισότιμη συμμετοχή, ανεξάρτητα
από το φύλο
• καλλιέργεια στη συνεργατικότητα, ομαδικότητα, κριτική σκέψη, αναστοχασμό, υπολογιστική σκέψη,
ανάληψη πρωτοβουλιών
• ικανότητα παρουσίασης εργασιών και επίλυσης προβλημάτων
• ολιστική προσέγγιση εννοιών μέσα από όλα τα διδακτικά αντικείμενα και με εφαρμογή της
μεθοδολογίας SHTEAM
• ανάπτυξη και εμπέδωση οικολογικής συνείδησης / αναγκαιότητα προστασίας του περιβάλλοντος
• κατανόηση στη σημασία και αξία της προγονικής νοημοσύνης (Αncestral Ιntelligence) για την ορθή
αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης (Artificial Intelligence)
• επικοινωνία και συνεργασία μαθητών/-τριών και εκπαιδευτικών από διαφορετικές περιοχές της Ελλάδας
• παιδαγωγική και επιστημονική υποστήριξη σχολικών μονάδων με επιστημονικούς και άλλους φορείς
• οργάνωση επιμορφωτικών συναντήσεων και παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού.
Σημειώνεται ότι έχει υλοποιηθεί πιλοτική εφαρμογή σε σχολεία Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης (Β ́ Αρσάκειο
Δημοτικό Σχολείο Ψυχικού – Δημοτικό Σχολείο Βίβλου Νάξου) κατά το σχολικό έτος 2022-23. Η συνεργασία
αυτή έτυχε μεγάλης αποδοχής από μαθητές/-τριες, εκπαιδευτικούς και γονείς και των δύο σχολείων, ενώ
παρουσιάστηκε ως μία καινοτόμος εκπαιδευτική πρόταση στο 9ο Πανελλήνιο Συνέδριο eTwinning με θέμα
Αξιοποίηση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας στα συνεργατικά σχολικά προγράμματα
στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (Οκτώβριος 2023).
Πληροφορίες για την πιλοτική εφαρμογή αναφέρονται στο https://myth2space.arsakeio.gr/synergasies/ και
στο https://dim-vivlou.kyk.sch.gr/dr/dr2223/softskillsact2223/artemis.html.
4. Αντικείμενο και μεθοδολογία της εργασίας
Η μεθοδολογία της εργασίας των θεματικών του Δικτύου μπορεί να ποικίλει ανάλογα με την ηλικία των
μαθητών και μαθητριών που μετέχουν στο σχολικό Δίκτυο. Κυρίαρχη θα είναι η μέθοδος project, σε συνδυασμό
με τη μεθοδολογία SHTEAM. Μέσα από συνεργατικές και ευέλικτες διδακτικές δραστηριότητες αξιοποίησης
εκπαιδευτικών εφαρμογών, λογισμικών και εργαλείων STEM, δίνεται η δυνατότητα ενεργής συμμετοχής των
παιδιών και πολυτροπικής προσέγγισης θεματικών ενοτήτων του Δικτύου.
Ο δάσκαλος θα έχει τον ρόλο του καθοδηγητή- οργανωτή που βοηθάει το παιδί να ανακαλύψει τη γνώση, να
αναπτύξει δημιουργικές ικανότητες, εν κατακλείδι να το μάθει πώς να μαθαίνει.
5
Σε αυτή την παιδαγωγική διαδικασία τα παιδιά θα έχουν τη δυνατότητα να αυτενεργούν, να συζητούν και να
αποφασίζουν για τη θέση τους ως ισότιμα μέλη της ομάδας, να επεξεργάζονται θέματα, να ανταλλάσσουν
πληροφορίες, να δουλεύουν σε ανοιχτό πεδίο δράσης, να θέτουν συγκεκριμένους στόχους εργασίας.
Παράλληλα, θα συμμετέχουν με ενθουσιασμό σε μαθησιακές δραστηριότητες, οι οποίες τους επιτρέπουν να
αλληλοεπιδρούν και να επικοινωνούν μεταξύ τους. Η διαθεματική σύνδεση μαθημάτων, δράσεων και
εκδηλώσεων δίνει την ευκαιρία στα μέλη της σχολικής κοινότητας να επιτύχουν τους μαθησιακούς και
παιδαγωγικούς στόχους που έχουν τεθεί από το δίκτυο.
Τέλος, οι σχολικές μονάδες θα έχουν την ευκαιρία να συνεργάζονται καθ’ όλη τη διάρκεια του σχολικού έτους
με τηλεδιασκέψεις, όπου μαθητές και μαθήτριες του κάθε σχολείου θα παρουσιάζουν επιλεγμένες
εκπαιδευτικές δράσεις από αυτές που έχουν υλοποιήσει στην τάξη με τη χρήση ανάλογων λογισμικών ΤΠΕ. Όλα
τα παραπάνω μπορούν να πλαισιώνονται με βιωματικές και καλλιτεχνικές δράσεις, θεατρικές παραστάσεις,
μουσικές εκδηλώσεις, επισκέψεις σε μουσεία ή πολιτιστικούς και επιστημονικούς χώρους.
Σε περίπτωση δημιουργίας εκπαιδευτικού υλικού στο πλαίσιο του Δικτύου δύναται
• να διατίθεται/προβάλλεται ελεύθερο προς χρήση στους/στις εκπαιδευτικούς,
• να διανέμεται/προβάλλεται χωρίς οικονομική επιβάρυνση για τους/τις μαθητές/μαθήτριες και
τους/τις εκπαιδευτικούς,
• να αξιοποιείται από τους/τις εκπαιδευτικούς εφόσον κριθεί ότι υπάρχει συνάφεια με το Πρόγραμμα
Σπουδών ή/και σχετικό Πρόγραμμα Σχολικών Δραστηριοτήτων, καθώς και από τον/την Υπεύθυνο/η
Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης/Πολιτιστικών Θεμάτων/Σχολικών Δραστηριοτήτων/ Σχολικού
Επαγγελματικού Προσανατολισμού της οικείας Διεύθυνσης Εκπαίδευσης καθώς τις Παιδαγωγικές
Ομάδες των Κέντρων Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφορία (Κ.Ε.ΠΕ.Α.) των
Περιφερειακών Διευθύνσεων Εκπαίδευσης.
5. Διάρκεια και χρονοδιάγραμμα ανάπτυξης
Η διάρκεια του Δικτύου δύναται να είναι δύο έως τρία έτη (Υ.Α. 127856/100496/Γ7/29-11-2006 με θέμα
«Τροποποίηση της Υ.Α. 66272/Γ7/4-7-2005 περί Θεματικών Δικτύων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης»).
Κατά το πρώτο έτος λειτουργίας του Δικτύου, ο ελάχιστος αριθμός σχολείων που θα δηλώσουν συμμετοχή
δύναται να είναι 20.
Τόσο για το σχολικό έτος 2023-2024 όσο και για τα επόμενα χρόνια οι φάσεις εξέλιξης ορίζονται ως εξής:
• δήλωση συμμετοχής σχολείων και υλοποίηση προγραμμάτων
• δημιουργία ηλεκτρονικού περιβάλλοντος συνεργασίας
• επιμόρφωση εκπαιδευτικών
• δημιουργία εκπαιδευτικού υλικού, υλικού προβολής και αποστολή του στη Διεύθυνση
Υποστήριξης Προγραμμάτων και Εκπαίδευσης για την Αειφορία (Δ.Υ.Π.Ε.Α.)
• συνεργασίες σε τοπικό, εθνικό, ευρωπαϊκό επίπεδο
• συναντήσεις μαθητικών ομάδων, οργάνωση ημερίδων ή και συνεδρίων
Για το σχολικό έτος 2023-2024, και πριν από την λήξη του, θα διαμορφωθεί και θα δημοσιευθεί ο Εσωτερικός
Κανονισμός του Δικτύου, ο οποίος θα αποσταλεί στη Διεύθυνση Υποστήριξης Προγραμμάτων και Εκπαίδευσης
για την Αειφορία (Δ.Υ.Π.Ε.Α.).
Η ελληνική μυθολογία είναι άμεσα συνδεδεμένη με το διάστημα, με ενδεικτικό παράδειγμα αυτό της
ονομασίας των πλανητών του ηλιακού μας συστήματος, η οποία υιοθετήθηκε και χρησιμοποιείται από όλους
τους λαούς.
Σκοπός του Δικτύου είναι να αποτελέσει το ερέθισμα για την ενεργοποίηση των σχολείων (εκπαιδευτικών,
μαθητών και μαθητριών) σε θέματα που αφορούν τόσο τον ελληνικό πολιτισμό όσο το περιβάλλον και την
3
επιστήμη. Η θεματολογία του Δικτύου αντανακλά το πνεύμα της σύγχρονης εποχής, μιας εποχής που στηρίζεται
στη συνεργασία και τη συμπερίληψη. Το Διεθνές Θεματικό Δίκτυο θα δώσει, σε πρώτη φάση, στους
μαθητές/τριες της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης την ευκαιρία να μελετήσουν την ελληνική μυθολογία και τον
αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, να ασχοληθούν με τα ανθρώπινα δικαιώματα καθώς και τις εξελίξεις της επιστήμης
του διαστήματος, διερευνώντας τις εφαρμογές της στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων, τόσο μέσω των
ανακαλύψεων όσο και μέσω της ανάγκης για την αειφορική διαχείριση του περιβάλλοντος και την αντιμετώπιση
της κλιματικής κρίσης.
Το Δίκτυο εκτείνεται στους παρακάτω θεματικούς άξονες της Εκπαίδευσης για την Αειφορία:
• Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Πολιτιστική Εκπαίδευση κ.ά.
• Αγωγή Σταδιοδρομίας, Γνωριμία με επαγγέλματα, STEAM κ.ά.
2. Τίτλος και θεματικές ενότητες του Δικτύου
Ο τίτλος του Διεθνούς Θεματικού Δικτύου είναι «Από τη Μυθολογία στο Διάστημα-Myth2space». Το Δίκτυο
βασίζεται στην ολιστική προσέγγιση της μάθησης, βάζοντας στο επίκεντρο το παιδί. Στόχος είναι η
ολοκληρωμένη συγκρότηση της προσωπικότητάς του. Αφορμή για την ενασχόληση με αυτό το θέμα είναι η
αποστολή Artemis της NASA και η πρόσφατη συμμετοχή αστροναυτών ανεξαρτήτως φύλου και
φυλετικής/εθνοτικής καταγωγής σε διαστημικές αποστολές με απώτερο στόχο την προσεδάφιση στον Άρη. Η
σύνδεση της αποστολής Artemis με την ελληνική μυθολογία σε συνδυασμό με τη διεθνή κίνηση Alpha Mission-
Delos, αναδεικνύουν την ανθρωπιστική και περιβαλλοντική διάσταση αυτού του ιστορικού νέου τεχνολογικού
βήματος της ανθρωπότητας.
Επιπλέον, η πρόταση για τη δημιουργία του συγκεκριμένου Διεθνούς Θεματικού Σχολικού Δικτύου
ευθυγραμμίζεται με την παρότρυνση της ίδιας της NASA προς τα σχολεία σε παγκόσμιο επίπεδο να ασχοληθούν
με ένα τόσο επίκαιρο ζήτημα. Το εξαιρετικά σημαντικό αυτό βήμα της ανθρωπότητας για την κατάκτηση του
διαστήματος συνδέθηκε από την αρχή με την ελληνική πολιτισμική παράδοση και την προγονική νοημοσύνη. Η
πρώτη αποστολή του 1969 πήρε το όνομα Apollon από τον Έλληνα θεό της λογικής και η τωρινή πήρε το όνομα
Artemis, από τη θεά της φύσης και της αειφορίας.
Οι θεματικές ενότητες του Δικτύου σχετίζονται άμεσα με την τριπλή διάσταση της διαστημικής αποστολής, η
οποία εκπέμπει μηνύματα ανθρωπιστικά (ισότιμη κοινωνική θέση όλων των ατόμων χωρίς διακρίσεις, ιστορική
εμπειρία), οικολογικά (απειλές στο ανθρωπογενές περιβάλλον λόγω της κλιματικής κρίσης και διαχείριση των
περιβαλλοντικών προκλήσεων) καθώς και επιστημονικού ενδιαφέροντος (τεχνολογικά και επιστημονικά
επιτεύγματα).
Η ίδια η NASA, στην επίσημη ιστοσελίδα της προωθεί διεθνώς την ενασχόληση κάθε εκπαιδευτικής βαθμίδας
με τις συγκεκριμένες θεματικές μέσα από ανάλογες δραστηριότητες (ακόμα και μεθοδολογίας STEM σε
συνδυασμό με τα Νέα Προγράμματα Σπουδών σε όλα τα μαθήματα).
3. Σκοποί και στόχοι του Δικτύου
Στη σημερινή εποχή, οι σχολικές μονάδες καλούνται να παίξουν σημαντικό ρόλο στην συγκρότηση της
προσωπικότητας των μαθητών και μαθητριών και στην ανάδειξή τους σε ενεργούς πολίτες. Το σχολείο έχει
σημαίνοντα ρόλο στην καλλιέργεια των δεξιοτήτων και ικανοτήτων των παιδιών προκειμένου να έχουν
ανεπτυγμένες δυνατότητες να ανταποκριθούν στις αυξημένες απαιτήσεις του μέλλοντος. Η ανάγκη αυτή
επιβάλλεται να καλυφθεί με τη δημιουργία ενός δικτύου καινοτομιών στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής
διαδικασίας. Το έργο των σχολείων στον 21ο αιώνα οφείλει να είναι συνδεδεμένο με την ενίσχυση ενεργών
ρόλων όλων των εμπλεκόμενων μελών της εκπαιδευτικής κοινότητας.
Κεντρικός στόχος είναι τα σχολεία να αναπτύξουν ένα βελτιωμένο σύστημα οργάνωσης ευθυγραμμισμένο
στη σύγχρονη πραγματικότητα, με κατεύθυνση τους 4 στόχους της Αειφόρου Ανάπτυξης (Περιβάλλον,
Οικονομία, Προαγωγή της Υγείας, Πολιτισμός).
4
Η συμμετοχή στο συγκεκριμένο Δίκτυο δηλώνει την εξωστρέφεια, χαρακτηριστικό του σύγχρονου σχολείου,
που οφείλει να αλληλεπιδρά με άλλα σχολεία, με Φορείς και με την τοπική κοινωνία. Το προτεινόμενο σχολικό
Δίκτυο έχει ως σκοπό να καλλιεργήσει τις δεξιότητες αυτορρύθμισης, της ευελιξίας καθώς και της
προσαρμοστικότητας, του εκσυγχρονισμού και της επικαιροποίησης δεδομένων, ώστε οι μαθητές και οι
μαθήτριες να έχουν τα δομικά στοιχεία για την προσωπική και επαγγελματική τους ανάπτυξη.
Οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές/-τριες οι οποίοι/-ες συμμετέχουν σε αντίστοιχες δραστηριότητες
βελτιώνουν παράλληλα με άλλες δεξιότητες και την αυτοεκτίμησή τους, ενισχύουν τις μεταξύ τους σχέσεις, και
το αποτέλεσμα αυτών είναι μετρήσιμο για την συνολική εικόνα της σχολικής μονάδας.
Η συνεργατική συμμετοχή των εκπαιδευτικών σε μια κοινότητα δημιουργεί την αίσθηση εμπιστοσύνης,
αμοιβαίου σεβασμού, την προσήλωση σε κοινές αρχές και αξίες. Κατά συνέπεια, μέσω της ανταλλαγής ιδεών,
πρακτικών συμβουλών και κριτικού αναστοχασμού, ενισχύεται η ικανότητα για μάθηση και εξέλιξη, ενώ
παρέχεται η δυνατότητα ανάπτυξης των τεχνικών δεξιοτήτων και γνώσεων. Εμπειρίες, πρακτικές, μέθοδοι
διδασκαλίας και μάθησης των συνεργαζόμενων σχολείων μπορεί να επηρεάσουν θετικά τη λειτουργία και τα
αποτελέσματα της σχολικής μονάδας.
Επιπρόσθετα, τα παιδαγωγικά οφέλη για τους μαθητές και τις μαθήτριες που θα συμμετέχουν στο Δίκτυο
είναι πολλαπλά και πολύπλευρα.
Ενδεικτικά, αναφέρονται:
• συμπερίληψη – ενσωμάτωση παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες
• συνειδητοποίηση του «ανήκειν» σε ένα σχολικό κοινωνικό σύνολο με ισότιμη συμμετοχή, ανεξάρτητα
από το φύλο
• καλλιέργεια στη συνεργατικότητα, ομαδικότητα, κριτική σκέψη, αναστοχασμό, υπολογιστική σκέψη,
ανάληψη πρωτοβουλιών
• ικανότητα παρουσίασης εργασιών και επίλυσης προβλημάτων
• ολιστική προσέγγιση εννοιών μέσα από όλα τα διδακτικά αντικείμενα και με εφαρμογή της
μεθοδολογίας SHTEAM
• ανάπτυξη και εμπέδωση οικολογικής συνείδησης / αναγκαιότητα προστασίας του περιβάλλοντος
• κατανόηση στη σημασία και αξία της προγονικής νοημοσύνης (Αncestral Ιntelligence) για την ορθή
αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης (Artificial Intelligence)
• επικοινωνία και συνεργασία μαθητών/-τριών και εκπαιδευτικών από διαφορετικές περιοχές της Ελλάδας
• παιδαγωγική και επιστημονική υποστήριξη σχολικών μονάδων με επιστημονικούς και άλλους φορείς
• οργάνωση επιμορφωτικών συναντήσεων και παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού.
Σημειώνεται ότι έχει υλοποιηθεί πιλοτική εφαρμογή σε σχολεία Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης (Β ́ Αρσάκειο
Δημοτικό Σχολείο Ψυχικού – Δημοτικό Σχολείο Βίβλου Νάξου) κατά το σχολικό έτος 2022-23. Η συνεργασία
αυτή έτυχε μεγάλης αποδοχής από μαθητές/-τριες, εκπαιδευτικούς και γονείς και των δύο σχολείων, ενώ
παρουσιάστηκε ως μία καινοτόμος εκπαιδευτική πρόταση στο 9ο Πανελλήνιο Συνέδριο eTwinning με θέμα
Αξιοποίηση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας στα συνεργατικά σχολικά προγράμματα
στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (Οκτώβριος 2023).
Πληροφορίες για την πιλοτική εφαρμογή αναφέρονται στο https://myth2space.arsakeio.gr/synergasies/ και
στο https://dim-vivlou.kyk.sch.gr/dr/dr2223/softskillsact2223/artemis.html.
4. Αντικείμενο και μεθοδολογία της εργασίας
Η μεθοδολογία της εργασίας των θεματικών του Δικτύου μπορεί να ποικίλει ανάλογα με την ηλικία των
μαθητών και μαθητριών που μετέχουν στο σχολικό Δίκτυο. Κυρίαρχη θα είναι η μέθοδος project, σε συνδυασμό
με τη μεθοδολογία SHTEAM. Μέσα από συνεργατικές και ευέλικτες διδακτικές δραστηριότητες αξιοποίησης
εκπαιδευτικών εφαρμογών, λογισμικών και εργαλείων STEM, δίνεται η δυνατότητα ενεργής συμμετοχής των
παιδιών και πολυτροπικής προσέγγισης θεματικών ενοτήτων του Δικτύου.
Ο δάσκαλος θα έχει τον ρόλο του καθοδηγητή- οργανωτή που βοηθάει το παιδί να ανακαλύψει τη γνώση, να
αναπτύξει δημιουργικές ικανότητες, εν κατακλείδι να το μάθει πώς να μαθαίνει.
5
Σε αυτή την παιδαγωγική διαδικασία τα παιδιά θα έχουν τη δυνατότητα να αυτενεργούν, να συζητούν και να
αποφασίζουν για τη θέση τους ως ισότιμα μέλη της ομάδας, να επεξεργάζονται θέματα, να ανταλλάσσουν
πληροφορίες, να δουλεύουν σε ανοιχτό πεδίο δράσης, να θέτουν συγκεκριμένους στόχους εργασίας.
Παράλληλα, θα συμμετέχουν με ενθουσιασμό σε μαθησιακές δραστηριότητες, οι οποίες τους επιτρέπουν να
αλληλοεπιδρούν και να επικοινωνούν μεταξύ τους. Η διαθεματική σύνδεση μαθημάτων, δράσεων και
εκδηλώσεων δίνει την ευκαιρία στα μέλη της σχολικής κοινότητας να επιτύχουν τους μαθησιακούς και
παιδαγωγικούς στόχους που έχουν τεθεί από το δίκτυο.
Τέλος, οι σχολικές μονάδες θα έχουν την ευκαιρία να συνεργάζονται καθ’ όλη τη διάρκεια του σχολικού έτους
με τηλεδιασκέψεις, όπου μαθητές και μαθήτριες του κάθε σχολείου θα παρουσιάζουν επιλεγμένες
εκπαιδευτικές δράσεις από αυτές που έχουν υλοποιήσει στην τάξη με τη χρήση ανάλογων λογισμικών ΤΠΕ. Όλα
τα παραπάνω μπορούν να πλαισιώνονται με βιωματικές και καλλιτεχνικές δράσεις, θεατρικές παραστάσεις,
μουσικές εκδηλώσεις, επισκέψεις σε μουσεία ή πολιτιστικούς και επιστημονικούς χώρους.
Σε περίπτωση δημιουργίας εκπαιδευτικού υλικού στο πλαίσιο του Δικτύου δύναται
• να διατίθεται/προβάλλεται ελεύθερο προς χρήση στους/στις εκπαιδευτικούς,
• να διανέμεται/προβάλλεται χωρίς οικονομική επιβάρυνση για τους/τις μαθητές/μαθήτριες και
τους/τις εκπαιδευτικούς,
• να αξιοποιείται από τους/τις εκπαιδευτικούς εφόσον κριθεί ότι υπάρχει συνάφεια με το Πρόγραμμα
Σπουδών ή/και σχετικό Πρόγραμμα Σχολικών Δραστηριοτήτων, καθώς και από τον/την Υπεύθυνο/η
Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης/Πολιτιστικών Θεμάτων/Σχολικών Δραστηριοτήτων/ Σχολικού
Επαγγελματικού Προσανατολισμού της οικείας Διεύθυνσης Εκπαίδευσης καθώς τις Παιδαγωγικές
Ομάδες των Κέντρων Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφορία (Κ.Ε.ΠΕ.Α.) των
Περιφερειακών Διευθύνσεων Εκπαίδευσης.
5. Διάρκεια και χρονοδιάγραμμα ανάπτυξης
Η διάρκεια του Δικτύου δύναται να είναι δύο έως τρία έτη (Υ.Α. 127856/100496/Γ7/29-11-2006 με θέμα
«Τροποποίηση της Υ.Α. 66272/Γ7/4-7-2005 περί Θεματικών Δικτύων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης»).
Κατά το πρώτο έτος λειτουργίας του Δικτύου, ο ελάχιστος αριθμός σχολείων που θα δηλώσουν συμμετοχή
δύναται να είναι 20.
Τόσο για το σχολικό έτος 2023-2024 όσο και για τα επόμενα χρόνια οι φάσεις εξέλιξης ορίζονται ως εξής:
• δήλωση συμμετοχής σχολείων και υλοποίηση προγραμμάτων
• δημιουργία ηλεκτρονικού περιβάλλοντος συνεργασίας
• επιμόρφωση εκπαιδευτικών
• δημιουργία εκπαιδευτικού υλικού, υλικού προβολής και αποστολή του στη Διεύθυνση
Υποστήριξης Προγραμμάτων και Εκπαίδευσης για την Αειφορία (Δ.Υ.Π.Ε.Α.)
• συνεργασίες σε τοπικό, εθνικό, ευρωπαϊκό επίπεδο
• συναντήσεις μαθητικών ομάδων, οργάνωση ημερίδων ή και συνεδρίων
Για το σχολικό έτος 2023-2024, και πριν από την λήξη του, θα διαμορφωθεί και θα δημοσιευθεί ο Εσωτερικός
Κανονισμός του Δικτύου, ο οποίος θα αποσταλεί στη Διεύθυνση Υποστήριξης Προγραμμάτων και Εκπαίδευσης
για την Αειφορία (Δ.Υ.Π.Ε.Α.).